Er is maar 1 regel: de Gouden Regel

Mieke van VelzenFounder

De meest gestelde vragen…

Er zijn al zoveel programma’s voor sociale vaardigheden. Waarin onderscheidt Vriend Vijand zich?

Wat meteen opvalt is dat er maar een regel is: De Gouden Regel. Deze regel omvat alle andere regels die je maar kunt bedenken. Als iedereen in de maatschappij zich aan deze regel zou houden, zouden er geen andere wetten meer nodig zijn. Wij zijn van mening dat het mogelijk is om in een klas een fijne sfeer te creëren door alleen te werken rondom deze regel.

Daarnaast onderscheiden wij ons in de manier van omgaan met conflicten. We leren kinderen dat je niet met iedereen bevriend hoeft te zijn, maar dat je wel tegen iedereen als een vriend kunt doen. Ook tegen je vijanden. Wanneer je op een vriendelijke, rustige manier reageert op negatief gedrag verandert dit de houding van de ander. Zonder negatief gedrag te accepteren en soft te zijn maakt Vriend Vijand kinderen weerbaar.

Tot slot onderscheidt Vriend Vijand zich door de rol van de leerkracht tijdens conflicten. De juf of meester hoeft geen oordeel over een conflictsituatie te geven, maar helpt de leerling het probleem zelf op te lossen.

Wat is jullie ervaring tot nu toe met Vriend Vijand?

Mieke van Velzen heeft al tien jaar ervaring met het curatieve gedeelte van Vriend Vijand. Deze lessen zijn gebaseerd op het ‘bullies to buddies programma’ van dr. Izzy Kahlman. ‘Bullies to buddies’ draait al jaren met veel succes op scholen in de Verenigde Staten. Dorien Griffioen was leerkracht en gedragsspecialist in het basisonderwijs en is beeldbegeleider.

Samen hebben wij Vriend Vijand verder uitgewerkt tot een preventieve én curatieve methode voor groep 1 tot en met 8.

Vriend Vijand leert in plaats van ‘Stop hou op!’ andere reacties aan. Welke redenen hebben jullie hiervoor?

Het is belangrijk om kinderen al in de onderbouw te leren hun grenzen aan  te geven. Toch is ‘Stop hou op’ vaak niet genoeg. Het andere kind snapt bijvoorbeeld niet wat hij of zij verkeerd doet. Ook wordt er zo regelmatig ‘Stop hou op’ geroepen dat het geen indruk meer maakt. Dan is de leerkracht alsnog nodig om te bemiddelen.

Bovendien is de zin niet te gebruiken als puber of als volwassene. Je leert kinderen niet iets waar ze de op lange termijn iets mee kunnen. Tot slot kun je de zin niet vriendelijk zeggen. Je moet ‘Stop hou op’ op een strenge manier zeggen, anders komt het niet op de ander over.

Wij zijn van mening dat er alternatieven zijn die beter passen bij De Gouden Regel en die effectiever zijn – ook voor de toekomst.

Vriend Vijand is gebaseerd op christelijke waarden. Betekent dit dat het programma alleen geschikt is voor christelijke scholen met overwegend christelijke leerlingen?

We zijn open over waar we onze inspiratie vandaan halen: ons geloof in God en Jezus. Toch is ons programma geschikt voor zowel christelijke als openbare scholen. Vriend Vijand is niet bedoeld om te evangeliseren, maar om sociale vaardigheden aan te leren bij kinderen en ze weerbaar te maken.

In sommige delen van lessen komt het christelijke aspect concreter naar voren. Denk aan een christelijk lied of boek of delen van de lessen in het thema identiteit. Mocht jouw school zich hier niet kunnen vinden kun je dit achterwege laten en alternatieven gebruiken. Vaak worden er alternatieven in de lessen beschreven.

In de lessen van Vriend Vijand komen vaak rollenspellen voor. Wat is jullie gedachtegang hierachter?

Rekenen en lezen leer je door te oefenen, waarom sociale vaardigheden dan niet? Wij zijn van mening dat je leert door te doen en te ervaren. Rollenspellen zijn hier uitermate geschikt voor: in een veilige setting kunnen leerlingen ontdekken wat wel en niet werkt.

Is Vriend Vijand dé oplossing tegen pestgedrag?

Was dat maar waar! Pestgedrag is van alle tijden en van alle rangen en standen. We beweren niet dé oplossing te zijn, maar geven leerlingen wel verschillende mogelijkheden om iets aan het probleem te doen. Vergelijk het met een gereedschapskist; voor verschillende situaties een ander stuk gereedschap. Het geeft kinderen die gepest worden meer dan alleen de optie ‘hulp vragen’.

Is Vriend Vijand gecertificeerd door het NJi?

We zijn druk bezig met de voorbereidingen voor een aanvraag, maar dit heeft tijd nodig.

Over de proeflicentie

Onze school heeft interesse in de proeflicentie. Wat houdt dit precies in?

Jullie ontvangen een proeflicentie en proberen een aantal lessen uit. Daarvoor ontvangen we graag feedback, zodat wij het programma kunnen verbeteren. Daarnaast is het nodig dat de leerkrachten die de lessen gaan uitproberen een filmpje bekijken, waarin wij in het kort de achtergronden en werkwijze van de methode toelichten. Dit is nodig, omdat Vriend Vijand op een andere manier omgaat met conflicten tussen kinderen dan dat leerkrachten nu waarschijnlijk gewend zijn.

Welke kosten zijn er verbonden aan de proeflicentie?

Er zijn geen kosten verbonden aan de proeflicentie.

Ik heb interesse in de proeflicentie maar mijn school niet. Wat nu?!

De proeflicentie is alleen voor gehele scholen die overwegen met Vriend Vijand te gaan werken. Wel hebben we voor individuele leerkrachten af en toe een gratis les beschikbaar. Benader ons gerust en geef aan waar je naar op zoek bent. We kunnen je vast helpen!

Praktische vragen

Uit hoeveel lessen bestaat Vriend Vijand?

De thema’s Conflicthantering en Gouden Regel bestaan uit ieder zes lessen. De andere thema’s Identiteit, Gevoelens en Wij Samen bestaan uit ieder drie lessen. Dit betekent dat er 21 lessen zijn. Voor de bovenbouw zijn nog extra lessen toegevoegd op het gebied van (social) media.

Ik wil graag meewerken aan dit mooie programma. Zoeken jullie nog vrijwilligers, stagiaires of hebben jullie vacatures?

We zijn regelmatig op zoek naar hulp op verschillende vlakken. We hebben bergen werk te verzetten en willen het programma jaarlijks blijven aanvullen en verbeteren.

We zoeken naar universitaire studenten die onderzoek willen doen naar onze methode.

We zoeken naar creatievelingen, leerkrachten en studenten die vrijwillig (of vanuit een stage project) willen helpen met het ontwikkelen van lessen.

We zoeken naar vrijwilligers en studenten op mediagebied die aan de slag gaan met het maken van ondersteunend video materiaal, animaties, vlogs, design en social media. Je wordt hierbij ondersteund door een senior op dit gebied waar je enorm veel van kan leren.

Op dit moment zijn er geen openstaande betaalde vacatures. Dit gaat in de komende jaren zeker veranderen, dus stuur gerust je CV.

Vriend of Vijand maakt kinderen weerbaar, leert ze sociale vaardigheden die ze nodig hebben in de groep en maakt ze emotioneel sterker en onafhankelijk.

Dorien GriffioenInitiatiefnemer