Vriend Vijand maakt kinderen weerbaar, leert ze sociale vaardigheden die ze nodig hebben in de groep en maakt ze emotioneel sterker en onafhankelijk.

Dorien GriffioenInitiatiefneemster
Een preventieve

Aanpak

De basis van dit programma is de Gouden Regel: behandel de ander zoals jezelf behandeld wilt worden. Deze regel is gebaseerd op een tekst uit de Bijbel (Mattheüs 7:12). Wij geloven dat op het moment dat iedereen elkaar op deze manier zou behandelen, er verder geen wetten nodig zijn. We doen dan namelijk geen dingen waarvan we niet willen dat anderen dat bij ons zouden doen en dit betekent automatisch dat je rekening met de ander houdt. De Gouden Regel gaat hand in hand met de Bijbeltekst: heb je naasten lief als jezelf (Marcus 12:31). We behandelen iedereen als een vriend, zelfs onze vijanden. Dit houdt niet in dat kinderen met iedereen vrienden kunnen en moeten zijn. Maar ze kunnen wel iedereen behandelen als een vriend; met vriendelijkheid.
Een probleem oplossende

Aanpak

Veel programma’s zijn gebaseerd op de aanname dat slachtoffers van pesten niet hun eigen problemen kunnen oplossen. Ze zijn afhankelijk van de interventies van autoriteiten, overheidssystemen en andere mensen om hen heen om hun problemen rondom pesten voor hen op te lossen. In plaats van kinderen weerbaar maken, versterkt deze aanpak de mentaliteit van het slachtoffer. Het promoot dat je je problemen niet zelf kan oplossen wat uiteindelijk leidt tot afhankelijkheid.

Leerlingen leren dat ze niet altijd hun omstandigheden kunnen veranderen maar wel hun reactie op die omstandigheden. Ze ontwikkelen nieuwe sociale vaardigheden waarbij hun weerbaarheid wordt vergroot en de sfeer in de klas verbetert.

We reageren vaak vol emotie op conflicten of op pestgedrag. We zijn daarbij gericht op een snelle oplossing. Dat negatieve gedrag moet immers nu stoppen. Het liefst halen we er iemand bij met gezag om het stoppen te forceren. Kortom: we behandelen mensen die ons als vijand behandelen zelf ook als vijand.

Stel…
Stel dat we precies het tegenovergestelde zouden reageren. Stel dat we als vrienden reageren op mensen die ons als vijanden behandelen. Zouden we daarmee onszelf kunnen versterken en pestgedrag definitief laten verdwijnen?

Die vraag ligt aan de hart van het programma. Het programma is ten dele gebaseerd op de Amerikaanse ‘Bullies to Buddies’ methode van klinisch psycholoog, gecertificeerd schoolpsycholoog en expert op gebied van pesten; Dr. Izzy Kalman.

Dr. Izzy Kahlman

Izzy Kahlman is al 40 jaar werkzaam als expert op het gebied van pesten. Hij is schoolpsycholoog, klinisch psycholoog en psychotherapeut, auteur van verschillende boeken en methodes rondom pesten en hij is de founder van ‘Bullies to Buddies’. Vriend of vijand is gebaseerd op zijn ‘bullies to buddies, victim-proof your school’ methode om pesten op scholen in de Verenigde Staten te verminderen.  Hij heeft in de Verenigde Staten alleen al meer dan 50.000 mental health professionals en leerkrachten getraind om kinderen te beschermen tegen pesten.

Mieke van Velzen heeft het voorrecht gehad om hem te ontmoeten en door hem getraind te worden. Al meer dan 10 jaar werkt ze met succes met de basis van dit programma op verschillende basisscholen in Nederland. Samen met Dorien Griffioen heeft ze er een schoolbreed programma van gemaakt die niet alleen curatief bij problemen kan worden ingezet, maar ook sterk inzet op weerbaarheid en sociaal-emotionele vaardigheden. De combinatie maakt dit tot een sterk en brede methode die het verschil kan maken in elke school.

De verandering die ik heb gezien in mijn groep is zo groot na 'Vriend of Vijand' dat ik er nog steeds met verbazing en een grote glimlach op mijn gezicht aan terugdenk.

Barbara Braiek